Coöperatieve aanpak maakt verduurzamen wél aantrekkelijk

Reactie op het PBL-rapport ‘Woonlastenneutraal koopwoningen verduurzamen’

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stelt in het net verschenen rapport dat woningeigenaren het verduurzamen van hun woning zelden terugverdienen. Een behoorlijk demotiverende boodschap. En dat terwijl ervaring leert dat verduurzamen soms juist wél aantrekkelijk is, wanneer je het samen doet, stap voor stap en op logische momenten, zoals tijdens onderhoud.

Het is zeker waar dat veel verduurzamingsmaatregelen substantiële kosten met zich meebrengen. Er is stimulerend beleid nodig om de energietransitie te versnellen. Het verduurzamen van een huis is een investering, maar toch is dat niet de enige hindernis. 

Als Hoom zien we in de praktijk dat het niet alleen financiële drempels zijn die mensen ervan weerhouden te verduurzamen, maar ook het gebrek aan overzicht: een wirwar aan subsidies en wisselende adviezen over opties als zonnepanelen, vloerisolatie of een warmtepomp. Waar te beginnen? Er is behoefte aan ondersteuning en maatwerk. Lokale energiecoaches kunnen bewoners helpen bij het zetten van de eerste stappen in de verduurzaming van hun huis. Door de keuze van het PBL om de gemiddelde Nederlandse tussenwoning onder de loep te nemen gaat de diversiteit in energieverbruik verloren. Veel woningen wijken af van dat gemiddelde en verbruiken meer energie. Elk huis is anders en zo ook de mogelijkheden tot verduurzaming. Een energiecoach die jouw woonsituatie kent kan helpen om maatregelen te nemen die zijn afgestemd op jouw unieke woonsituatie.

Daarbij is het is tijd dat we anders gaan kijken naar het verduurzamen van huizen. Niet als een financiële last, maar als noodzakelijke stap in het onderhoud van een huis. Het PBL-rapport laat onderbelicht in welke situaties verduurzamen wél gunstig is, bijvoorbeeld tijdens het nemen van onderhoudsmaatregelen. Bij schilderwerk of dakbedekking vraagt niemand naar de terugverdientijd, we zien dat als noodzakelijke stappen. Het vervangen van een cv-ketel was vroeger extra energiebesparing, nu hoort dat bij onderhoud. Zo moeten we verduurzamingsmaatregelen als isoleren ook zien. Als je onderhoud pleegt in een woning doe je toch al een deel van de investering: de meerprijs voor extra verduurzaming is dan verhoudingsgewijs heel klein.

En laten we niet vergeten welke andere voordelen dit soort maatregelen brengen voor bijvoorbeeld gezondheid en comfort. Dit zijn zaken die moeilijk in geld zijn uit te drukken, maar die minstens zo wezenlijk zijn. Het isoleren van een vloer zorgt meteen voor warmere voeten en betere luchtkwaliteit. Hoezo niet aantrekkelijk?

Natuurlijk is het ook van belang dat de overheid er structureel voor zorgt dat het aantrekkelijk is om te verduurzamen. Het beleid wisselt nu te vaak en er zijn te veel kortlopende regelingen. Er ligt voor de overheid een taak om in dat beleid de rol van energiecoaches en energiecoöperaties te faciliteren. Energiecoaches bieden het juiste maatwerk. Bovendien kunnen energiecoöperaties ervoor zorgen dat de winst uit het lokaal opwekken van energie terugvloeit naar de verduurzaming van de eigen wijken en woningen. Op die manier komt verduurzaming ten goede aan de bewoners zelf.