Waarom zijn coöperaties belangrijk in de energietransitie?
“De wens van autonomie leidt tot vernieuwing. Coöperaties zijn eigenwijs: ‘we doen het zelf wel’. Je vormt een coöperatie omdat je een plan hebt dat je in je eentje niet voor elkaar krijgt en komt tot de ontdekking dat het leuk is om het zelf, maar wel met een groepje, op te pakken. Iedereen heeft zijn eigen aanpak en zijn eigen lijntjes naar bedrijven. Die eigenwijsheid en ontwikkelingsdrang moeten we koesteren. Tegelijkertijd kan die houding ertoe leiden dat je weigert om te kiezen voor een andere manier dan die van jou, terwijl je grote stappen kunt zetten dankzij een uniforme aanpak. Soms moet je bereid zijn je aan te passen, in de wetenschap dat iemand anders heeft vastgesteld dat het werkt. Ondertussen kun je je verder blijven ontwikkelen. Die discussie moeten we als leden van Hoom, en straks Energie Samen, blijven voeren.
Wat kan een coöperatie dat een overheid niet kan?
De transitie komt bij iedereen achter de voordeur. Je moet op lokaal niveau een vertrouwensband opbouwen om te kijken wat mensen zelf willen oppakken. De Hoom-aanpak gaat terug naar dat individuele niveau. De directe aanpak van een coöperatie werkt, vergeleken met bijvoorbeeld een gemeentelijke aanpak goed: je kunt meer invloed uitoefenen, hebt geen last van ambtelijke molens of politieke cycli. Plus: coöperaties staan heel dichtbij, je hebt een directe lijn met je leden. De 2500 leden van Deltawind krijgen geregeld een bericht van ons. We merken ook dat het verjaardagscircuit werkt: over de coöperatie vertellen in je eigen, nabije kring. Wanneer mensen hebben geïnvesteerd in een coöperatie, zullen ze komst van windturbines verdedigen, omdat ze verbonden zijn. Mensen gaan graag met anderen in hun eigen gemeenschap in gesprek. Sowieso is een lid van een coöperatie meer geïnteresseerd in de energietransitie dan een gemiddelde bewoner en heeft hij of zij doorgaans al meer stappen gezet.
Hebben we grootschalige of individuele oplossingen nodig?
De kracht zit in de combinatie. We zien met de grootschalige aanpak over het hoofd dat het om individuen gaat. Ik hoor de overheid zeggen: als we het zó uitrollen komt het wel goed. Maar uitrollen kan alleen als mensen daar ja tegen zeggen. We moeten naar collectieve oplossingen maar daar moet je mensen in meenemen. Collectief het perspectief schetsen en individueel mensen aan de kennis helpen om stappen te zetten. Ik zie gemeenten daarmee ploeteren.
Hoe kijk je naar de Hoom-aanpak met coaches?
De individuele aanpak werkt en dat hebben we deels aan de coaches te danken. Het is absoluut een vak om met mensen in gesprek te gaan en hen te adviseren. We zijn blij met iedere energiecoach die we hebben opgeleid, omdat we daarmee weer kennis in de gemeenschap brengen. Het enthousiasme om coach te worden is ook groot. Het is een mooie manier om ons gedachtengoed te verspreiden.
Wat is de succesfactor van Hoom?
Hoom gaat niet uit van een eindplaatje en de kosten die dat met zich meebrengt, maar biedt aan om mee te denken hoe je het stap voor stap kunt aanpakken. Natuurlijke momenten kiezen is een goed advies. Je zou wensen dat makelaars verplicht worden nieuwe bewoners te wijzen op een stappenplan voor de verduurzaming van hun woning. Gemiddeld verhuizen mensen elke 7 jaar, als je elke keer dat je verhuist een stap in de verduurzaming van je woning kunt zetten, komen we er wel in 2050.
Ben je tevreden met wat er bereikt is in de afgelopen 5 jaar?
Toen ik begon als bestuurslid wilde ik graag dat het delen van kennis en ervaring op landelijk niveau een succes zou worden. Dat is gelukt, we hebben daarvoor de beste werkwijze gevonden. Het Hoomdossier, Econobis, het opleidingsprogramma. Dit hebben we goed voor elkaar, ook al is er nog veel te doen!”
